Het lukt niet meer om klanten naar hun gebied te krijgen. De omgeving wordt te eentonig, de lucht ruikt te vies, het uitzicht is niet meer aantrekkelijk. Deze lokale ondernemers, die goed zijn voor heel wat werkgelegenheid, sluiten zich aan in een lange rij met Brabanders die zich keren tegen de industrialisering in het buitengebied.

‘Dertig kilometer varkens in je achtertuin’, kopte het Brabants Dagblad op 6 april. In Nijnsel verrijst mogelijk opnieuw een megastal, dit keer met 18.000 varkens. Onze fractie bezocht het gebied kort geleden op uitnodiging van een groep ondernemers en bewoners. In de Kempen liggen nog prachtige landschappen. Maar zeker rond voormalige LOG’s (landbouwontwikkelingsgebieden) wordt het saaier en naargeestig: megastallenland. In De Peel zijn er al hele gebieden onleefbaar en industrieel gemaakt, in De Kempen gaat het rap dezelfde kant op. Vele plannen voor mestfabrieken maken het daar alleen maar erger. De enorme stallen die nu weer verrijzen, zijn vaak jaren geleden al ingetekend op de Brabantse kaart. Gemeentebesturen en ons Brabantse College kunnen niet anders dan toestemmen met de bouw, omdat anders schadeclaims te verwachten zijn. Brabantse agrarische gemeenten die zo verstandig zijn om een aanhoudingsbesluit te nemen, een dierstop, zien de megabedrijven verhuizen naar een nabije gemeenten. Zo kunnen dierrechten van Deurne en Reusel-De Mierde meegenomen worden naar gemeenten die het niet zo nauw nemen met de dierindustrie, zoals Bergeijk, Sint Anthonis en Sint Oedenrode.

Wie profiteert er toch van de groeiende industriële veehouderij in Brabant? Niet de omgeving, want het vormt een grote belasting voor lucht, water en bodem en daarmee voor onze gezondheid. Niet de lokale economie, want in megastallen werken nauwelijks mensen (de genoemde stal in Nijnsel geeft werkgelegenheid aan 1,5 fte voor de verzorging van 18.000 varkens) en het houdt bezoekers eerder op afstand dan dat het toeristen aantrekt. Niet ondernemers zelf, want zoveel levert de veehouderij niet op deze jaren. Met uitzondering van het biologische segment, daarin stijgen de melk- en vleesprijzen consistent. We moeten zelfs biologisch vlees en zuivel importeren om te voldoen aan de Nederlandse vraag, terwijl alleen al van de bijna 6 miljoen Brabantse varkens 70% over de grens verdwijnt.

Het antwoord op de profijtvraag is simpel: banken die agrarische leningen verstrekken en grootindustriële veeboeren die vaak ergens anders wonen. Die partijen geven we blijkbaar de dominantie over delen van ons Brabantse buitengebied. Hele stukken Brabant zijn afgeschreven voor natuurbeleving, toerisme en recreatie. Voor het soort ondernemerschap waar Brabanders wél blijer van worden, omdat ze er graag komen en omdat ze er graag werken. Omdat mooie grondgebonden gemengde bedrijven plezierig zijn om je kinderen mee naar toe te nemen en je producten te kopen. Omdat een bed & breakfast op een boerderij met bijvoorbeeld paarden, koeien en weideschapen leerzaam en leuk is voor stedelingen. Omdat een huifkartocht door de Peel of Kempen ons kan onderdompelen in de Brabantse geschiedenis. Nog even los van de slimme kansen die innovatieve ondernemers in de plantaardige landbouw zien.

Als het aan GroenLinks - en steeds meer andere partijen – ligt, komt er veel meer ruimte voor dat soort ondernemerschap. Waarbij je aan de omgeving geeft, in plaats van er een zware wissel op trekt. Waarin welzijn van mens, dier en natuur vanzelfsprekend centraal staat. En waardoor we ook onze kinderen een kans geven gezond op te groeien in het buitengebied.

Onze overheid zou eens wat beter naar ondernemers moeten luisteren en besluiten te stoppen met industrie waar niemand blij van wordt. Oplossingen liggen er genoeg, als we maar willen.

Een ruime meerderheid van Walik steunt het bewonerscomité dat de twee hebben opgericht. De boodschap: Walik heeft er onderhand schoon genoeg van. Walik is platteland en telt al het nodige aan kippen, koeien en geiten. "Wij zijn niet tegen de individuele boeren hier als ze zich correct gedragen en dat doen ze", zegt Stam. "We wonen hier samen. De contacten zijn goed." De druppel die de Walikse emmer doet overstromen, is de aangekondigde vestiging van een grote pluimveeboer uit Veldhoven. De gemeente Bergeijk wil daaraan meewerken. De boer krijgt een vergunning voor 138.720 kuikens. Het comité is mordicus tegen. "Veel mensen in Walik hebben er ooit voor gekozen rustig te wonen in het groen", zegt Stam. "Dat wordt verstoord. Het is mooi geweest, dit willen we niet." Comitéleden zijn handtekeningen gaan ophalen. Van de 150 huishoudens ontvingen ze 142 steunbetuigingen. De boer wil aan de Schaiksedijk stallen bouwen. Vanuit de woningen aan de Lijsterlaan kijken inwoners van Walik daar straks op uit. "Het is een mooi natuurgebied hierachter", aldus Stam. "Wij wandelen, fietsen en recreëren daar. De boer wil daar zo'n 1,5 ha aan stallen bouwen. Dat is een gebouw zo groot als De Ploeg. Hoe verzin je het?" Het is aantasting van de natuur, vindt ook Ingenegeren. "Het is nergens voor nodig om op deze plek zomaar weer iets nieuws te beginnen. We voelen ons als buurt overvallen door die plannen." De twee schatten de kansen van het comité hoog in. Stam: "We gaan naar de rechter. Persoonlijk heb ik niks tegen die boer. Die moet ook wat. Maar hij wordt misleid door de gemeente. Hem wordt wat voorgespiegeld. Hij neemt een risico. Ik zou hem aanraden zijn boerderij te verkopen en in Walik een bungalowtje te kopen. Koop vijf kippetjes en laat ze lekker door de tuin rennen." Stam schat de kansen van zowel de boer als de gemeente laag in. "Het CDA heeft in Bergeijk de meerderheid en drukt er van alles door. Maar die tijd is voorbij en die partij gaat dat bij de volgende verkiezingen merken. Wat we nu meemaken, is een stuiptrekking van een oude politieke cultuur. Veel meer is het niet. De provincie wordt steeds strenger als het om de natuur gaat. Die plannen maken geen schijn van kans."

Het bedrijf veroorzaakt al jaren grote overlast voor de omwonenden. De geurnormen worden overschreden, wat door de gemeente ook erkend wordt. Nu de gezondheidsrisico’s veroorzaakt door intensieve veehouderijen steeds duidelijker en ernstiger worden is het natuurlijk te gek voor woorden dat dit bedrijf op een steenworp van het dorp Riethoven mag doorgroeien tot een megastal en wellicht nog verder.

Het gaat snel de verkeerde kant op in de gemeente Bergeijk. Binnenkort ook een megastal bij u in de buurt? Het roer moet om! Teken daarom de petitie: “Nee tegen megastallen in Bergeijk” op petities.nl.

Heeft u ook overlast van een intensieve veehouderij, of maakt u zich ook zorgen over de gezondheidsrisico’s die deze industrie met zich meebrengt? Neem dan contact met ons op. Samen staan we sterk, ja niet alleen!

Stichting Groen Kempenland (info@groenkempenland.nl) Een groot aantal verontruste inwoners van de gemeente Bergeijk (megastallenbergeijk@gmail.com)